Dünyamızın Enerji Kaynağı Güneş’in Yapısı

Samanyolu galaksisindeki sayısız yıldızdan biri olan Güneş, enerjisiyle Dünya da ki yaşamın varlığına imkân verir. Güneş’in kütlesinin büyük çoğunluğunu sıcak gazlar oluşturur ve çapı dünyanın çapının 109 katıdır.

Dünya ile kıyaslandığında devasa olan Güneş, Samanyolu galaksisindeki 200 milyar yıldızdan sadece biridir ve orta boy bir yıldızdır. 4.5 milyar yıl yaşındadır. Güneş kendi etrafında bir dönüş hareketi yapar ve bir turunu 25 günde tamamlar. Dünya ya oldukça uzak olan Güneşin yeryüzündeki yaşamın varlığı için gerekli olan ışınları 8.44 saniye de yeryüzüne ulaşır.

Güneşin jeolojik yapısını incelediğimizde genel itibariyle helyum ve hidrojenden oluştuğunu görürüz. Hacminin %92 ile kütlesinin%74 ü hidrojendir. Hacminin geri kalan yüzde 8 lik kısmının büyük çoğunluğunu helyum gazı ile Fe, O, Ni ve Si gibi elementler oluşturur. Yapısındaki hidrojen gazı çeşitli nükleer olaylarla başka elementlere dönüşerek Güneş’in yapısına katkı sağlar. Yapısında bulunan gazlar oldukça sıcaktır ve Güneş büyük ve sıcak gaz yağını olarak nitelendirilebilir. Yapısındaki tüm elementlerin yüzdelik değerleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Element % of total atoms % of total mass
     
Hydrogen 91.2 71.0
Helium 8.7 27.1
Oxygen 0.078 0.97
Carbon 0.043 0.40
Nitrogen 0.0088 0.096
Silicon 0.0045 0.099
Magnesium 0.0038 0.076
Neon 0.0035 0.058
Iron 0.030 0.014
Sulfur 0.015 0.040

Tıpkı Dünya gibi Güneşte fiziki yapısını oluşturan tabakalara sahiptir. Dünyadan farklı olarak Güneş tamamen gazdır, katı bir yüzey bulundurmaz. Güneş tamamen gazlardan oluşsa da dış tabaklarından merkezine gidildikçe yüksek oranda yoğunluk ve sıcaklık değişimlerine sahne olur.

Güneşin Yapısı
Güneşin Yapısı

Güneş’in yapısını incelediğimizde en içeride çekirdek ya da core olarak adlandırılan bölgeye rastlarız. Sıcaklığın 15 milyon Kelvin derecelerine kadar çıktığı bu bölge Güneş’in en sıcak katmanıdır. Bu katmanda ayrıca yüksek basınca da rastlanır. Bu sıcaklık ve basınçta nükleer füzyon olayı meydana gelir: hidrojen atomlarını yüksek enerji salarak helyum atomlarına dönüşmeleri. Bu olay sonucunda ayrıca gama ışınları görülür. Çekirdek bölgesinin hemen dışında radyasyon hattı bulunur. Bu tabakanın sıcaklık seviyeleri 15 milyon ile 1 milyon Kelvin seviyeleri arasındandır.

Radyasyon hattından sonra karşımıza konjektif bölge çıkar. Bu bölgenin sıcaklığı 1 milyon Kelvin ile 6000 derece arasında değişir. Bu tabakada fotonlar daha düşük ve basınçta ki bölgelere taşınım(konveksiyon) yoluyla ısımalar yaparlar. Güneş’in diğer bir tabakası fotosferdir.

Güneş’in alt atmosferi olarak tanımlanabilir ve bölgede görülebilir ışık ın dalga boyunda ışınlar emisyon yaptığından Dünya üzerinden bu tabaka görülebilir. Yaklaşık 500 km kalınlığında olan bu tabakanın sıcaklığı 5500 derecedir. Fotosferin hemen ardından kromosfer tabakası bulunur. Bu tabaka sıcaklık artışlarının görüldüğü kırmızı renkli bir tabaka şeklindedir. Kromosfer kırmızıdır çünkü burada bulunan hidrojen atomları uyarılmış haldedir ve kırmızı dalga boyunda radyasyon salınımı yaparlar.

Sıcaklık 6000 ile 50000 arasında değişir. Kromosfer tabakasını yalnızca Güneş tutulması sırasında görebiliriz. Ve son olarak Güneş’in en dışında bulunan Korona tabakası, Güneş’in atmosferin en dış bölgesini oluşturur. Milyonlarca km uzunluğundadır ve sıcaklık 1 milyon dereceye kadar yükselir. Bu bölgede Güneş’in manyetik etkisinden dolayı bazı delikler oluşur. Bu koro nal delikler Güneş fırtınalarının temellerini oluşturur ve Güneş Sistemimizin devamını sağlar.

Yorum yapın